ประธานาธิบดีสหรัฐฯ Donald Trump ได้ลงนามคำสั่งฝ่ายบริหาร 3 ฉบับรวดเมื่อวันพุธที่ผ่านมา โดยมีเป้าหมายชัดเจนในการยกระดับสหรัฐฯ ให้กลายเป็น “ศูนย์กลางการส่งออก AI ระดับโลก” พร้อมเดินหน้าต่อต้านโมเดล AI ที่เขาเรียกว่า “Woke” หรือฝั่งเสรีนิยมหัวรุนแรง ซึ่งเขาอ้างว่ากำลังครอบงำวงการเทคโนโลยีอยู่ในขณะนี้
หนึ่งในคำสั่งสำคัญ คือ การบังคับให้บริษัท AI ที่ได้รับเงินสนับสนุนจากภาครัฐต้องพัฒนาโมเดลให้เป็นกลางทางการเมือง ห้ามฝังแนวคิด “DEI” (Diversity, Equity, Inclusion) ซึ่งถูกฝ่ายอนุรักษ์นิยมโจมตีว่าเป็นการผลักดันอุดมการณ์ฝ่ายซ้ายเข้าสู่ระบบอัจฉริยะ โดยทรัมป์ถึงกับกล่าวว่า “เราจะกำจัด Woke ให้หมดไป” ท่ามกลางเสียงปรบมือจากบรรดาผู้นำในวงการ AI ที่เข้าร่วมงาน
นอกจากนี้ อีก 2 คำสั่งที่เหลือยังครอบคลุมไปถึงการเร่งสร้าง Data Center ทั่วสหรัฐฯ โดยลดกฎระเบียบด้านสิ่งแวดล้อมที่อาจเป็นอุปสรรค พร้อมส่งเสริมการส่งออกโมเดล AI ของสหรัฐฯ เพื่อแข่งขันกับจีน ซึ่งปัจจุบันได้อัดฉีดเม็ดเงินมหาศาลในอุตสาหกรรม AI ไม่ว่าจะเป็นการผลิตชิป ไปจนถึงการปล่อยโมเดลแข่งกับ Silicon Valley
คำสั่งเหล่านี้ยังถูกนำเสนอควบคู่กับ “AI Action Plan” ฉบับเต็มจำนวน 24 หน้า ชื่อว่า “Winning the Race” ซึ่งวางแนวทางให้สหรัฐฯ เป็นผู้นำ AI โลก ผ่านการลดขั้นตอนราชการ ดึงเอกชนมาร่วมมือ และขยายการใช้ AI ภายในภาครัฐ โดยทรัมป์เปรียบเทียบความท้าทายในครั้งนี้ว่า “ไม่ต่างจากยุคเริ่มต้นของการแข่งขันด้านอวกาศ”
สิ่งที่น่าจับตาคือ คำสั่งของทรัมป์มีจุดยืนชัดเจนว่ารัฐบาลควรหลีกเลี่ยงการควบคุมการทำงานของโมเดล AI ในตลาดเอกชน แต่เมื่อเป็นเรื่องของการจัดซื้อจัดจ้างของรัฐ รัฐบาลมีสิทธิ์ “ปฏิเสธโมเดลที่ลดความถูกต้องเพื่อแลกกับอุดมการณ์” ซึ่งคำว่า “อุดมการณ์” นี้ยังเปิดกว้างและอาจใช้ตีความตามมุมมองของรัฐบาลในขณะนั้น
ในมุมอุตสาหกรรม คำสั่งของทรัมป์อาจถูกมองว่าเป็นประโยชน์ต่อบริษัทที่มีแนวคิดสายอนุรักษ์นิยม เช่น xAI ของ Elon Musk ซึ่งกำลังพัฒนาโมเดล Grok ที่ประกาศตัวชัดเจนว่า “ต่อต้าน Woke” แม้ Grok จะเคยมีประวัติหลุดเนื้อหาสุดโต่ง ไม่ว่าจะเป็นแนวคิดขวาจัดหรือแม้แต่โพสต์เนื้อหาเชิงนาซี แต่ก็ยังได้รับเงินสนับสนุนจากกระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ เช่นเดียวกับ OpenAI, Google และ Anthropic
คำสั่งล่าสุดนี้ยังตอกย้ำท่าทีของพรรครีพับลิกันที่มองว่า AI ถูกควบคุมโดยกลุ่มบริษัทสายเสรีนิยม และกำลังกลายเป็นเครื่องมือเผยแพร่อุดมการณ์ฝ่ายซ้าย โดยเฉพาะเมื่อโมเดลอย่าง Google Gemini เคยถูกวิจารณ์อย่างหนักจากการสร้างภาพที่ “ตื่นเกินไป” เช่น ให้ภาพทหารนาซีเป็นคนหลากสีผิว ซึ่งฝ่ายอนุรักษ์นิยมมองว่าเป็นการบิดเบือนประวัติศาสตร์
แม้ฝั่งนักวิชาการจะเตือนว่า AI สะท้อนอคติที่มีอยู่ในชุดข้อมูลและสื่อแบบดั้งเดิม ซึ่งส่งผลให้โมเดลมีอคติเรื่องเพศ เชื้อชาติ หรือศาสนาอยู่แล้ว แต่ฝั่งอนุรักษ์นิยมกลับมองว่าการแก้ไขอคติเหล่านี้เป็นการ “บังคับให้ AI คิดตามซ้าย” มากกว่าเป็นการทำให้เป็นกลาง
ท้ายที่สุด คำสั่งทั้ง 3 ฉบับของทรัมป์ในครั้งนี้ คือการส่งสัญญาณชัดเจนว่าเขาต้องการควบคุม “แนวคิด” ที่ฝังอยู่ในเทคโนโลยี ไม่ใช่แค่โครงสร้างเทคโนโลยีเท่านั้น และหากกลับมาดำรงตำแหน่งอีกครั้ง สหรัฐฯ อาจเข้าสู่ยุค AI ที่ไม่เพียงแข่งด้านนวัตกรรม แต่แข่งกันด้านอุดมการณ์ทางการเมืองอย่างเต็มรูปแบบ
ที่มา:Theguardian