ในวันนี้ทาง “Forward Labs” ได้ออกมาอธิบายว่า stETH คืออะไร ? พร้อมกับสรุปเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นกับ stETH ว่าทำไมถึงมีมูลค่าหลุด Peg กับ ETH และส่งผลกระทบกับอะไรบ้าง ?
stETH คืออะไร?
$stETH หรือ Staked $ETH เป็น Token จากแพลตฟอร์ม DeFi ที่ชื่อว่า “Lido” ที่เปิดให้คนที่นำ Token มา stake ทางตัวแพลตฟอร์มจะมอบ Derivatives Token กลับไปให้ โดยในกรณีของ $ETH จะได้รับเป็น $stETH ในเรทราคาที่อัตรา 1:1 โดยมี $ETH ของจริงค้ำอยู่ด้านหลังสินทรัพย์บน Beacon Chain ซึ่งหากเป็นกรณีทั่วไปผู้ใช้สามารถถอน Derivatives Token ดังกล่าว แล้วแลกกลับเป็น Token เดิมที่เราเอาฝากไว้ได้เลย แต่ยกเว้น $ETH เพราะกำลังอยู่ในช่วง phase ที่เปลี่ยนถ่ายจากระบบ consensus รูปแบบ PoW เป็น PoS เรียกว่า “The Merge” โดยรายละเอียดพอสังเขป คือ ผู้ใช้ที่ทำการ stake $ETH บนระบบ จะไม่สามารถถอนออกไปได้ ซึ่งอาจจะกินระยะเวลานานสุดถึง 3 ปี ถึงจะสามารถทำการ unstake พร้อมรับ reward จากเครือข่ายตามแต่ระยะเวลาที่เริ่มนำมาฝาก ซึ่งมีผลให้นักลงทุนอาจจะต้องสูญเสียโอกาสในการทำกำไรในขณะหนึ่งไป แพลตฟอร์ม Lido จึงถูกพัฒนาเพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว ในเมื่อนักลงทุนไม่ต้องการขายสินทรัพย์ออกไป เราสามารถนำไป stake ที่แพลตฟอร์ม เพื่อถอน Derivatives Token ออกไปใช้งานต่อ เสมือนกับการได้ใช้งานสินทรัพย์เดียวกับที่เราไป stake ก็ไม่ผิดนัก ซึ่งส่วนมากจะถูกนำไปใช้ต่อ ในแพลตฟอร์มปล่อยกู้และยืมสินทรัพย์ดิจิทัล เพื่อสร้างผลตอบแทนในรูปแบบอื่นๆ
อยากถอน stETH ตลาดหลักทำไม่ได้ แต่ตลาดรองช่วยได้
$stETH ที่ค้ำด้วย $ETH จะยังไม่สามารถแลกกลับเป็น $ETH ได้ใน Lido แต่ด้วยความที่สินทรัพย์ที่ค้ำอยู่ด้านหลังมีมูลค่าในตลาด และสภาพคล่องสูง จึงทำให้แพลตฟอร์มตลาดรองหลายแห่งเปิดคู่สินทรัพย์ที่รับแลก $stETH กลับเป็น $ETH ได้ แต่แลกมาด้วยการเก็บค่าธรรมเนียมประมาณนึง ยกตัวอย่างเช่น Celsius, AAVE, 1Inch ที่เป็นแพลตฟอร์มที่ปล่อยกู้สินทรัพย์ดิจิทัลที่รู้จักกันอย่างแพร่หลาย หรือแม้แต่ตลาดแลกเปลี่ยน stablecoin ที่ใหญ่ที่สุดอย่าง Curve Finance ก็เปิดรับแลกคู่เหรียญนี้เช่นกัน โดยวิธีการของตลาดรองเหล่านี้ จะแตกต่างจากของ Lido นิดหน่อย ตรงที่พวกเขาจะต้องซื้อสินทรัพย์ $ETH สำรองเอาไว้เอง เพื่อรับแลก $stETH ที่จะเข้ามา swap ในระบบ โดยสิ่งที่พวกเขาจะได้กลับไปนอกจากค่าธรรมเนียมเวลา swap ก็คือได้รับ reward จากการถือ $stETH อีกทอดหนึ่งด้วย
ปัญหาการหลุดเรทอัตราแลกเปลี่ยนของ $stETH และผลกระทบอะไรได้บ้าง
จากเหตุการณ์ที่ทำให้ $stETH ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลที่อาจจะผลกระทบที่ส่งต่อจากสภาวะตลาดในปัจจุบัน ที่ไม่สามารถตรึงเรทแลกเปลี่ยนในอัตรา 1:1 กับ $ETH เอาไว้ได้ แม้เหตุการณ์ดังกล่าวไม่ได้เกิดขึ้นครั้งแรก และเกิดมาสักระยะแล้ว โดยการหลุดการตรึงราคานี้ มาจากปริมาณการแลกเปลี่ยน $stETH คืนกลับเป็น $ETH นั้นเพิ่มสูงขึ้น จนปริมาณ $ETH ในตลาดรองมีสภาพคล่องไม่พอให้เเลก ให้ราคาเกิดการ discount ราคาลงมาราว 5% กอบกับ $stETH เป็นสินทรัพย์ที่สามารถใช้ลงทุนต่อได้อีก ทำให้ช่วงระยะเวลาที่ผ่านมามีปริมาณการใช้ $stETH ค้ำเพื่อใช้ในการกู้บน AAVE ปริมาณมหาศาลเช่นกัน ส่งผลให้ผู้ใช้บางราย หรือรายใหญ่บางเจ้าทำการขาย $stETH ในราคาที่ถูก ก่อนจะโดนบังคับปิดสัญญาแล้วขายสินทรัพย์ทอดตลาดไป หนึ่งในนั้นคือ Celsius (แพลตฟอร์มที่เรากล่าวไปข้างต้น) ,Alameda และ 3AC ที่เพิ่งจะเป็นที่พูดถึงกันในสังคมออนไลน์ ที่ลือกันว่าอาจจะเป็นรายใหญ่ที่ถือ $stETH มากที่สุดรายหนึ่งก็ว่าได้ ซึ่งแน่นอนว่ายังมีอีกหลายกลุ่มที่ยังถือสัญญากู้ยืมจากสินทรัพย์ตัวนี้อยู่ หากการเรทราคายังลดลงเรื่อยๆ จะทำให้เกิดการบังคับขายสินทรัพย์ที่มูลค่ามหาศาล
ล่าสุด Celsius กำลังประสบปัญหารุมเร้าอย่างรุนแรงจากการถือ $stETH จำนวนมาก ทั้งยังใช้ในการค้ำเพื่อยืมสินทรัพย์ที่มีสภาพคล่องสูงอื่นๆ ไปใช้ต่อในโลก DeFi ดังนั้นการหลุดเรทราคาดังกล่าว ส่งผลให้ปริมาณผู้ใช้แห่แลก $ETH คืนออกไปจากระบบ จนไม่เหลือสภาพคล่องพอจะรับแลกต่อไปได้ ทำให้แพลตฟอร์มประกาศปิดบริการถอนโอน รวมถึง swap สินทรัพย์ดิจิทัลออกชั่วคราว โดยให้เหตุผลว่าเป็นเรื่องความผันผวนของตลาด หรือแม้กระทั่งข่าวลือของ 3AC ที่เป็นหนึ่งในรายใหญ่ที่ถือ $stETH อยู่ ก็ใช้กลยุทธ์เดียวกันกับ Celsius ในการนำ $stETH ไปค้ำ แล้วกู้สินทรัพย์สภาพคล่องอื่นมาใช้เพื่อสร้างผลตอบแทนต่อเช่นกัน แต่ในกรณีที่ยกมา หากสถานการณ์ยังคงยืดเยื้อ และเลวร้ายลงต่อไปอีกหน่อย อาจส่งผลให้แพลตฟอร์มต้องปิดตัวลง หรือบริษัทต้องประกาศล้มละลายไปเลย ซึ่งผลกระทบเหล่านี้ จะส่งผลกับรายย่อยอย่างเราไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง
อย่างไรก็ตามในทางเทคนิคแล้ว การหลุดเรทราคาของ Derivatives Token ไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับ $ETH และระบบหลังบ้านที่เป็นอยู่ ณ ปัจจุบันเลยแม้แต่น้อย อีกทั้งหาก stake กับทาง Lido แล้ว ทางแพลตฟอร์มมีการรับประกันการคืน $ETH คืนให้กับผู้ใช้ที่นำ $stETH หลังจาก The Merge ขึ้นระบบเสร็จ เพราะทุกการออก $stETH เกิดจากการค้ำด้วย $ETH จริงที่มีอยู่ในตลาด แม้เราจะยังไม่สามารถรู้ได้ว่าราคาของ $stETH จะ discount ลงไปได้อีกเท่าไหร่ เพราะความกลัวควบรวมกับปริมาณเงินขนาดใหญ่ สามารถส่งผลลัพธ์ในการขับเคลื่อนราคาสินทรัพย์ในตลาดได้เสมอ แต่สิ่งที่น่าติดตามไม่แพ้กัน คือ ผลกระทบที่จะเกิดต่อรายใหญ่ในระดับบริษัท และแพลตฟอร์มที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับ $stETH ซึ่งไม่ได้มีเพียง 3AC, Celsius และ Alameda อย่างแน่นอน โดยเฉพาะกับ 3AC และ Celsius ที่เจ็บหนักจากการล้มของ Terra หากเจอผลกระทบจากการบังคับขายสัญญากู้ในปริมาณสูงอีก อาจจะล้มเป็นโดมิโนแบบที่ไม่สามารถทำอะไรได้
ติดตามเรื่องราวเกี่ยวกับวงการ ฺBlockchain และ Cryptocurrency เพิ่มเติมได้ที่ forwardlabs.official
แหล่งที่มาข้อมูล :
- [1] CryptoJoe ว่าด้วยเรื่องของ $stETH : https://bit.ly/3xoa8bE
- [2] https://bit.ly/39gS1wj
- [3] https://bit.ly/3mGMhPr
- [4] https://bit.ly/3twrhij
- [5] https://bit.ly/3MUtNWb
- [6] https://bit.ly/3NY7FvD