ใครจะไปคิดว่าใน “คิเบรา” สลัมที่ใหญ่ที่สุดของเคนยา ซึ่งบางคนบอกว่ามีคนอาศัยอยู่ตั้งแต่ 250,000 คน ไปจนถึงเกือบล้านคน กำลังมีผู้คนกลุ่มหนึ่งเริ่มหันมาใช้ Bitcoin ในชีวิตประจำวันแล้ว
โดยวันนี้มีชาวคิเบรากว่า 200 คน ที่ใช้ Bitcoin กันเป็นเรื่องปกติในชีวิต บางคนรับค่าแรงเป็น BTC บางคนใช้ซื้อของตามร้านค้าในชุมชน บางคนถึงขั้นเก็บไว้หวังราคาขึ้น เพราะพวกเขาเริ่มเชื่อว่า Bitcoin อาจเป็น “ตั๋วเบิกทาง” ที่พาพวกเขาออกจากความจนได้
ทั้งหมดนี้ไม่ได้เริ่มจากนโยบายรัฐ ไม่ได้มาจากแบงก์ใหญ่ ไม่ได้เกิดจากการลิสต์เหรียญบนกระดานดัง แต่เกิดจากความพยายามของสตาร์ทอัพเล็ก ๆ ชื่อว่า AfriBit Africa ที่ตัดสินใจลงพื้นที่จริงนับตั้งแต่ปี 2022
ย้อนกลับไปในช่วงเวลานั้น AfriBit ไม่ได้มาแค่มาแจกเหรียญเล่น ๆ แต่เริ่มจากของจริง นั่นคือ การให้เงินช่วยเหลือกับคนเก็บขยะในชุมชน โดยจ่ายเป็น Bitcoin แทนเงินสด ฟังดูเหมือนเล็กน้อย แต่มันเปลี่ยนชีวิตคนกลุ่มหนึ่งไปเลย เพราะหนึ่งคือพวกเขาไม่ต้องพกเงินสดให้เสี่ยงโดนปล้น (ซึ่งในคิเบราเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นได้ง่ายมาก) สอง ค่าธรรมเนียมการใช้ Bitcoin ยังถูกกว่าค่าถอนเงินจากตู้ ATM เสียอีก
หลังจากนั้นไม่กี่เดือน แม่ค้าผัก คนขายของชำ และผู้ประกอบการเล็ก ๆ ในชุมชนก็ค่อย ๆ ตามเข้ามา เพราะเห็นว่ามันใช้ได้จริง แล้วก็เริ่มอยากลอง
ทุกอย่างดูเหมือนจะไปได้สวย จนกระทั่งมีนักข่าวลงพื้นที่จริง และพบว่า คนส่วนใหญ่ที่ใช้ Bitcoin กลับไม่ได้ใช้มัน “ในชีวิตประจำวัน” อย่างที่คิด ซึ่งหลายคนไม่ได้เอา BTC ไปซื้อของเลยด้วยซ้ำ แต่เลือกจะถือไว้ เพราะเชื่อว่าราคามันจะขึ้นต่อ และที่ชวนตกใจกว่าคือ บางคนเอาเงินเกือบ 70-80% ของทรัพย์สินทั้งหมดไปใส่ใน Bitcoin แบบไม่เหลือเงินไว้สำรอง และหากราคา Bitcoin ร่วงลง ก็อาจกระทบต่อความมั่นคงของคนยากจนเหล่านี้อย่างรุนแรง
ด้วยเหตุนี้จึงต้องมี “สตาร์ทอัพมากกว่าหนึ่งแห่ง” ที่ลงมือจริงจัง หากเราต้องการเห็นการนำ Bitcoin เข้าสู่เคนยาอย่างแท้จริง เพราะถึงแม้เงินช่วยเหลือจาก AfriBit จะสร้างแรงกระเพื่อมในระดับชุมชนได้จริง ด้วยมูลค่ากว่า 10,000 ดอลลาร์ที่ถูกส่งตรงถึงมือคนทำงานตัวเล็ก ๆ ในรูปแบบของ Bitcoin แต่มันก็เป็นเพียง “แรงผลักดันระลอกแรก” เท่านั้น
หากวันหนึ่งเงินช่วยเหลือนี้หยุดลง ชุมชนที่เพิ่งเริ่มก่อตัวก็อาจค่อย ๆ หายไปกับคลื่นเศรษฐกิจที่ใหญ่เกินกว่าจะต้านไหว เพราะความยั่งยืนในโลกของคริปโต ไม่ได้เกิดจากการแจกเหรียญเพียงอย่างเดียว แต่ต้องมาจากความเข้าใจ การใช้งานจริง และโครงสร้างสนับสนุนที่มั่นคง
แต่อย่างน้อย สิ่งที่เกิดขึ้นในคิเบราก็พิสูจน์ให้เราเห็นแล้วว่า มันเป็นไปได้จริงที่คนไร้บัญชีธนาคาร จะเริ่มเข้าถึงบริการทางการเงินในรูปแบบใหม่ โดยไม่ต้องง้อระบบธนาคารแบบเก่าที่เลือกให้บริการเฉพาะกับคนที่มี “คุณสมบัติ” ตรงเกณฑ์เท่านั้น
และบางที หากมีสตาร์ทอัพอีกหลายแห่งที่กล้าก้าวลงมาเดินบนเส้นทางนี้ร่วมกัน ต่อให้ไม่มีแบงก์ไหนมองเห็น ต่อให้โลกยังไม่สนใจ เสียงเล็ก ๆ จากชุมชนอย่างคิเบรา ก็อาจกลายเป็นจุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่ในอนาคตได้จริง ๆ
ที่มา : beincrypto