ธนาคารกลางสหรัฐฯ (Federal Reserve) ได้ประกาศยุติโครงการพิเศษที่มีชื่อว่า “Novel Activities Supervision Program” ซึ่งถูกจัดตั้งขึ้นตั้งแต่ปี 2023 เพื่อทำหน้าที่เฝ้าระวังและตรวจสอบกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับคริปโต ฟินเทค และเทคโนโลยีบัญชีแยกส่วน (Distributed Ledger Technology – DLT) ในภาคธนาคาร
โครงการดังกล่าวถูกมองว่าเป็นหนึ่งในมาตรการเข้มงวดที่สุดที่ Fed ใช้กับธนาคารพาณิชย์ในสหรัฐฯ ที่ต้องการเข้ามามีส่วนร่วมในธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัล โดยมีเป้าหมายเพื่อทำความเข้าใจความเสี่ยง ป้องกันปัญหาด้านสภาพคล่อง ความผันผวน และความเสี่ยงทางกฎหมายที่อาจเกิดขึ้นจากนวัตกรรมทางการเงินรูปแบบใหม่
อย่างไรก็ตาม เมื่อวันที่ 15 สิงหาคม 2025 Fed ได้ออกแถลงการณ์ระบุว่า ขณะนี้หน่วยงาน “มีความเข้าใจเพียงพอ” เกี่ยวกับลักษณะความเสี่ยงและแนวทางการจัดการของธนาคารแล้ว จึงตัดสินใจ ยุติโครงการ Novel Activities และนำการกำกับดูแลกลับเข้าสู่กระบวนการตรวจสอบปกติ แทนการใช้โปรแกรมเฉพาะ
การตัดสินใจครั้งนี้เกิดขึ้นเพียง 4 เดือนหลังจากที่ Fed ร่วมกับ FDIC และ OCC ถอนแนวทางการกำกับดูแลเข้มข้นที่เคยใช้ในช่วงปี 2022–2023 ซึ่งรวมถึง
- การยกเลิกข้อกำหนดให้ธนาคารต้องขอ “non-objection” หรือการอนุมัติล่วงหน้า ก่อนทำกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับคริปโต เช่น การถือครองสินทรัพย์ดิจิทัล การออกหรือใช้ stablecoin ที่อ้างอิงกับดอลลาร์
- การถอนประกาศเตือนความเสี่ยงด้านชื่อเสียง (Reputational Risk) ที่เคยถูกใช้เป็นเหตุผลสำคัญในการปฏิเสธลูกค้าหรือธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับคริปโต
- การยกเลิก Joint Statement ของปี 2023 ที่เตือนถึงความเสี่ยงจากความผันผวนของราคาและกรอบกฎหมายของคริปโต
การคลายกฎเหล่านี้ถูกมองว่าเป็นการปูทางให้ Fed สามารถยุติโครงการ Novel Activities ได้ โดยหันไปใช้กลไกกำกับดูแลตามปกติแทน
Timeline เส้นทางของโครงการ “Novel Activities”
| ช่วงเวลา | เหตุการณ์สำคัญ |
|---|---|
| ส.ค. 2023 | Fed เปิดตัว “Novel Activities Supervision Program” เพื่อจับตากิจกรรมคริปโตและฟินเทคของธนาคาร |
| 2022–2023 | ออกแนวทางเข้มงวด (เช่น SR 22-6, SR 23-8) และ Joint Statement เตือนความเสี่ยงด้านกฎหมายและชื่อเสียง |
| เม.ย. 2025 | Fed, FDIC, OCC ถอนแนวทางเข้มข้น ยกเลิกข้อกำหนดการอนุญาตล่วงหน้า และประกาศเตือนด้านชื่อเสียง |
| ส.ค. 2025 | Fed ประกาศยุติโครงการ Novel Activities และรวมการกำกับดูแลกิจกรรมคริปโตเข้าสู่การตรวจสอบปกติ |
ผลกระทบต่อตลาดคริปโตและภาคธนาคาร
- ความเป็นมิตรต่อคริปโตมากขึ้นในฝั่งธนาคาร
การยุติโครงการนี้และการถอนข้อกำหนดเข้มงวดต่าง ๆ ทำให้ธนาคารในสหรัฐฯ สามารถทำธุรกิจกับบริษัทคริปโตได้ง่ายขึ้น ไม่ต้องเผชิญกระบวนการอนุมัติที่ซับซ้อน - เพิ่มโอกาสการเชื่อมต่อระบบการเงินดั้งเดิมกับ DeFi และฟินเทค
การลดขั้นตอนและเงื่อนไขที่เป็นอุปสรรค อาจเปิดโอกาสให้เกิดความร่วมมือระหว่างธนาคารกับแพลตฟอร์มสินทรัพย์ดิจิทัลมากขึ้น เช่น บริการรับฝากสินทรัพย์ดิจิทัล หรือการออกผลิตภัณฑ์การเงินผสมผสาน - บรรยากาศการลงทุนอาจปรับดีขึ้นในระยะสั้น
ข่าวการยุติโครงการนี้อาจถูกตีความว่าเป็น “สัญญาณบวก” จากผู้กำกับดูแลสหรัฐฯ ซึ่งมีศักยภาพในการกระตุ้นความเชื่อมั่นของนักลงทุนในตลาดคริปโต - ความท้าทายในด้านการกำกับดูแลยังคงอยู่
แม้การตรวจสอบพิเศษจะสิ้นสุดลง แต่ธนาคารยังคงต้องปฏิบัติตามมาตรฐาน “ความปลอดภัยและความมั่นคง” (Safe and Sound Banking) และต้องมีระบบจัดการความเสี่ยงที่เพียงพอ ซึ่งหากล้มเหลว อาจนำไปสู่การถูกลงโทษได้เช่นเดิม
นักวิเคราะห์บางรายมองว่าการเปลี่ยนท่าทีของ Fed อาจเป็นผลจากแรงกดดันทางการเมืองและเศรษฐกิจ เนื่องจากสหรัฐฯ ต้องการรักษาความสามารถในการแข่งขันด้านเทคโนโลยีการเงินและไม่อยากให้ธุรกิจคริปโตย้ายฐานไปต่างประเทศ ขณะเดียวกัน Fed อาจมองว่าการดูแลภายใต้ระบบตรวจสอบปกตินั้นเพียงพอแล้ว หากธนาคารมีระบบบริหารความเสี่ยงที่แข็งแรง