ทุกวันนี้ เชื่อว่าหลายคนคงเห็นชุมชน Bitcoin ทุกหนทุกแห่งพากันพูดถึง “Nostr” โซเซียลแบบกระจายอำนาจที่ปัจจุบันผู้ใช้ของ Nostr ได้เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วจาก 90,000 ราย เป็น 1.1 ล้านราย ภายในเวลาเพียงแค่สามเดือน และถึงแม้ว่าโปรโตคอลดังกล่าวจะยังอยู่ในช่วงเริ่มต้น แต่ก็ได้รับความสนใจอย่างมากจาก Edward Snowden รวมไปถึง Jack Dorsey อดีตผู้ร่วมก่อตั้ง Twitter
จากที่กล่าวมาคงจะพอเห็นภาพกันบ้างแล้วว่า Nostr ได้รับความสนใจมากแค่ไหน ดังนั้นสำหรับใครที่เริ่มอยากรู้จักโซเซียลทางเลือกนี้ ก็มาลองทำความรู้จักไปพร้อมกับสยามบล็อกเชนกันได้เลย
Nostr คืออะไร?
Nostr คือเทคโนโลยีโซเชียลมีเดียยอดนิยมของชุมชน Bitcoin ที่ถูกออกแบบมาเพื่อแข่งขันกับ Instagram, Twitter, Discord และอีกมากมาย ทั้งนี้ผู้คิดค้นเทคโนโลยี Nostr คือ Fiatjaf ผู้อ้างตัวว่าเป็นมือสมัครเล่นด้าน Bitcoin โดยได้รับการสนับสนุนจาก Ben Arc ผู้มีประสบการณ์ใน No Big Deal (NBD) หน่วยงานไม่แสวงผลกำไรที่มุ่งพัฒนาเครือข่าย Bitcoin แบบโอเพ่นซอร์ส
โดยหลัก ๆ แล้ววิสัยทัศน์ของผู้สร้าง Nostr มีอยู่สองอย่างด้วยกัน คือ พวกเขาต้องการสร้างเครือข่ายระดับโลกที่ใคร ๆ ก็สามารถเข้าร่วมได้ และเครือข่ายนั้นจะต้องเป็นแพลตฟอร์มที่คนสองคนสามารถสื่อสารกันได้โดยไม่ต้องกลัวการเซ็นเซอร์
Nostr ไม่ใช่แอป แต่เป็นเทคโนโลยีและเป็นนวัตกรรมในการส่งและรับข้อความดิจิทัล ซึ่งเทคโนโลยี Nostr นั้นสามารถใช้งานได้ฟรีและเป็นโอเพ่นซอร์ส ทุกคนจึงสามารถเข้าร่วมได้ และสามารถสร้างแอปได้อย่างอิสระโดยใช้โปรโตคอล เรียกได้ว่าความเปิดกว้างดังกล่าวนั้นถือเป็นหลักการสำคัญของ Nostr ซึ่งเป็นเหตุผลว่าทำไม Bitcoiner ถึงชื่นชอบ Nostr กันมากขนาดนี้
นวัตกรรมที่สำคัญของ Nostr คือแนวคิดเรื่องรีเลย์ (relay) โดยรีเลย์คือซอฟต์แวร์ที่สามารถส่ง รับ และจัดเก็บข้อความตัวอักษร ทั้งนี้ Fiatjaf ผู้คิดค้น Nostr อธิบายว่ารีเลย์เป็นสิ่งที่ “เรียบง่าย” เพราะทุกคนสามารถใช้งานรีเลย์ได้เพียงแค่มีอุปกรณ์ที่สามารถเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต หรือเรียกได้ว่าเราไม่จำเป็นต้องมี Amazon หรือ Google เพื่อรัน Nostr Relay
ตัวอย่างแอป Nostr
Iris.to เป็นแอป Nostr ที่มีหน้าตาคล้ายกับแพลตฟอร์ม X (Twitter) และสามารถใช้งานได้ทั้งบน Android และ iOS โดยในแอปนี้เราสามารถสร้างโปรไฟล์ ติดตามคนอื่น โพสต์ข้อความสั้น ๆ หรือโพสต์รูป เช่นเดียวกับ X แต่ฟีเจอร์ที่โดนใจชาว Bitcoin ที่สุดคงไม่พ้น “Zap” ซึ่ง Zap ก็คือการส่ง Satoshi (หน่วยย่อยของ Bitcoin) ให้กับโพสต์ที่เราชอบด้วย Bitcoin Lightning
ตัวอย่างหน้าโปรไฟล์ Iris
ตัวอย่างฟีเจอร์ Zap
เริ่มใช้งานแอป Iris ครั้งแรก
ขั้นตอนที่ 1 – ติดตั้งส่วนขยาย Alby
ในขั้นตอนแรกให้เพื่อน ๆ โหลดส่วนขยาย “Alby” จาก Chrome Webstore หรือจากเว็บไซต์ Alby โดยตรง โดยเมื่อติดตั้งส่วนขยายแล้ว ให้สร้างบัญชีใหม่บน Alby และตั้งค่ากระเป๋าเงิน Lightning ใหม่
ขั้นตอนที่ 2 – สร้าง private key ใหม่ด้วย Iris
1. ไปที่เว็บไซต์ Iris.to
2. กรอกชื่อที่เราต้องการใช้บนแพลตฟอร์ม แล้วกด “Go”
3. จากนั้น Iris จะสร้างคู่ public/private key ขึ้นมาใหม่สำหรับเราโดยเฉพาะ และลงชื่อเข้าใช้ให้เรา ซึ่งเราสามารถเริ่ม follow คนอื่น ๆ และ note ณ จุดนี้ (โพสต์บน Iris จะเรียกว่า note)
ตัวอย่างหน้า follow บุคคลอื่น
ตัวอย่าง note ในหน้าฟีด Global
4. ถ้าหากต้องการใช้งานแอปอย่างปลอดภัยที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้นั้น ให้ไปที่ “Settings” ทางด้านซ้าย แล้วคลิก “Accounts” ในเมนูรอง
5. คัดลอก public key และ private key ของเราที่ขึ้นต้นด้วย “nsec” โดยเพื่อน ๆ ควรเก็บ private key ไว้ในที่ที่ปลอดภัยมาก เช่นเดียวกับกระเป๋าเงินอื่น ๆ
6. เมื่อเก็บ private key ไว้ในที่ที่ปลอดภัยแล้ว ให้คลิก “log out” ที่ด้านบนของหน้าบัญชีเพื่อออกจากระบบ โดยเราจะสามารถเข้าสู่ระบบบน Iris ได้อีกครั้งอย่างปลอดภัยในอีกไม่กี่วินาทีข้างหน้า
ขั้นตอนที่ 3 – เพิ่ม private key อันใหม่ของเราไว้ใน Alby
1. เมื่อสร้างบัญชีและเก็บ private key ไว้ในที่ที่ปลอดภัยแล้ว เราจำเป็นต้องเพิ่ม key นั้นลงในส่วนขยาย Alby โดยให้เปิดส่วนขยาย Alby ขึ้นมา จากนั้นไปที่หน้าบัญชี Alby
2. คลิกที่บัญชีของเรา จากนั้นในส่วน Nostr ให้วาง private key ใหม่ (ที่ขึ้นต้นด้วย nsec) ลงในช่องว่าง
3. เมื่อเสร็จเรียบร้อย ก็สามารถใช้ Alby เพื่อเข้าสู่ระบบ และใช้ Nostr ผ่านเว็บไคลเอ็นต์ได้แล้ว
ขั้นตอนที่ 4 – ลงชื่อกลับเข้าสู่ Iris
1. กลับไปที่หน้าเข้าสู่ระบบ Iris คลิก “Nostr extension login”
2. อนุญาตการใช้ key ในป๊อปอัปส่วนขยาย Alby ที่จะปรากฏขึ้น โดยเมื่อทำขั้นตอนนี้เรียบร้อย เราก็จะเข้าสู่ระบบได้ในทันที
อย่างไรก็ตาม อาจใช้เวลาสักครู่หนึ่งเพื่อโหลดโพสต์ของคนอื่น ๆ ทั้งนี้สิ่งสำคัญคือเพื่อน ๆ จะต้องลงชื่อโดยใช้ส่วนขยาย Alby ทุกครั้งที่ล็อกอินใน Iris
สำหรับใครที่ยังไม่เข้าใจวิธีการเริ่มต้นใช้งานแอป Iris ก็สามารถเข้าไปดูวิดีโอสอนการเริ่มต้นใช้งาน Iris ได้ที่ youtube