อาจารย์ ตั๊ม พิริยะ สัมพันธารักษ์ Bitcoin Maximalist ชื่อดังของไทยที่ทุกคนในวงการคริปโตรู้จักกันเป็นอย่างดีได้ออกมาโพสต์ผ่าน Facebook ส่วนตัวถึงประเด็นที่มีหลาย ๆ คนตั้งคำถามเข้ามาถามอาจารย์เกี่ยวกับเรื่องของ Zipmex ที่กำลังถูกพูดถึงในชุมชนคริปโตของไทย
โดยในรายละเอียดนั้นอาจารย์ได้ชี้แจงประเด็นต่าง ๆ แบ่งออกเป็น 5 ประเด็นซึ่งจะให้ความกระจ่างและตอบคำถามให้นักลงทุนมีความเข้าใจที่มากยิ่งขึ้น
1.Zipmex หลอกลวงแอบเอาเงินลูกค้าไปลงทุนโดยไม่ได้รับอนุญาตจาก ก.ล.ต. หรือไม่?
- สำหรับข้อนี้ผมมองว่า ไม่นะ เพราะการย้ายเงินเข้า Zwallet นั้น ทางเว็บแจ้งก่อนที่จะเปิดใช้งาน Zwallet แล้วว่าเงินใน Zwallet จะอยู่ในส่วนของ Zipmex Global ซึ่งผู้เปิดใช้งานต้องตอบตกลงยินยอมก่อนใช้งาน
1.1 ใครจะอ่าน ? เตือนครั้งเดียว ใคร ๆ เค้าก็กดข้าม ๆ กันทั้งนั้น อย่างนี้หลอกกันนี่หว่า ?!?
- ข้อนี้ผมมองว่าทุกคนต้องรับผิดชอบเงินของตัวเองนะ การบอกว่าไม่รู้เพราะไม่ได้อ่าน มันฟังไม่ขึ้น แต่ เรายังตั้งคำถามได้ว่า
- คำเตือนอธิบายความเสี่ยงดีพอหรือไม่
- ควรเตือนทุกครั้งที่จะโอนจาก trade wallet ไปยัง zwallet หรือไม่
- ควรมีขั้นตอนที่แสดงให้เห็นชัดเจนว่าเงินออกจาก zipmex Thailand หรือไม่?
- ก.ล.ต. ควรเป็นผู้ตั้งคำถามเหล่านี้หรือไม่?
- ก.ล.ต. ไม่ทราบว่ามีบริการเหล่านี้จริง ๆ เหรอ ? (จากที่คุณเอิร์ธซักไปเมื่อวานนี้) ผมมองว่าคำถามเหล่านี้แฟร์ แต่หลายข้ออาจสายไปที่จะถามในตอนนี้
2. Zipmex ขโมยเงินลูกค้าไปหมดแล้ว?
- สืบเนื่องจากข้อที่แล้ว เราต้องเข้าใจปัญหาก่อนว่ามันเกิดอะไรขึ้น เงินที่อยู่ใน zwallet นั้น ลูกค้าจะได้รับดอกเบี้ยเงินฝากที่อัตราต่าง ๆ แล้วแต่เหรียญ ซึ่งทาง zipmex ก็จะมีวิธีในการหาผลตอบแทนเหล่านี้มา โดยก่อนหน้านี้ผมเองก็ไม่ทราบรายละเอียดว่ามันมาจากไหน แต่พอจะเดาได้ว่าน่าจะมาจาก custodial lending platform อย่าง Celcius หรือ BlockFi เมื่อเป็นเรื่องขึ้นมาจึงได้ทราบว่า ZM วางเงินไว้ที่ Babel / Celcius ซึ่งมีปัญหาล้มละลายไป ดังนั้นเงินที่ฝากไว้จึงเสียหายไปด้วย
เมื่อเข้าใจดังนี้จึงเห็นได้ว่ามันเป็นผลจาก Default Risk หรือความเสี่ยงจากการผิดชำระหนี้ และถ้าเป็นจริงตามที่พูดก็มองได้ว่าเป็นความเสียหายที่เกิดจากการบริหารจัดการความเสี่ยงผิดพลาด
- คำถามต่อเนื่อง
- แล้ว Zipmex บริหารความเสี่ยงพลาดขนาดนี้ได้อย่างไร ? สำหรับคำถามนี้ ก็ต้องเข้าใจก่อนว่า Babel Celcius เองนั้น ก็เป็นกองทุน และผู้ให้บริการแพลทฟอร์มกู้ยืมที่อยู่มานานและดูเหมือนจะเป็นวิธีในการได้รับดอกเบี้ยที่เสี่ยงน้อยที่สุดมาเป็นเวลาหลายปี ZM เลือกที่จะใช้การฝากเงินต่อกับบริการเหล่านี้ ก็เป็นการลดความเสี่ยงจากการนำเอาเงินไปปล่อยกู้ในลักษณะ B2B หรือเข้าไปยุ่งกับ DeFi ด้วยตัวเอง ผมเองมองว่ามันเป็นความเสี่ยงที่ไม่เข้าท่า แต่ถ้าจะทำ มันก็เป็นวิธีที่เสี่ยงน้อยที่สุดนะ เพราะเอาจริง ๆ ก็ไม่มีใครรู้ว่าพวกบริษัทเหล่านี้จะเอาเงินไปลงใน UST มากมายจนต้องล้มละลายกัน
แต่เมื่อรู้แล้วว่าสถาบันพวกนี้มีปัญหา ทำไมไม่รีบจัดการ ทำไมยังมีการกระตุ้นให้ลูกค้าโอนเงินเข้า zwallet? ข้อนี้ส่วนตัวผมมองว่าเป็นเรื่องของระบบการทำงานนะ ฝ่ายที่ทำการตลาดน่าจะเพียงทำหน้าที่ให้ได้ยอดโดยไม่ได้รู้ปัญหา แต่นี่เป็นคำถามที่ผมคิดว่าน่าถามนะ เงินที่เข้าไปหลังจาก Celcius ล้มละลาย และ Babael Insolvent แล้วถูกจัดการอย่างไร ผมคิดว่าผู้เสียหายควรได้รับรู้สิ่งนี้
3. Zipmex การันตีผลกำไรเป็นแชร์ลูกโซ่ดี ๆ นี่เอง?
- สำหรับข้อนี้ก็ต้องบอกว่า ผลดอกเบี้ยไม่ได้ fix ตายตัวนะครับ มีการปรับขึ้นลงตามสภาพตลาด ผมเองใช้บริการนี้มาหลายปีก็ได้มองดูอัตราดอกเบี้ยเหรียญต่าง ๆ ว่าเป็นไปตามตลาดหรือไม่ ก็พบว่ามีการขึ้นลงตามกัน ถึงสันนิษฐานได้ว่าน่าจะนำเอาเงินไปลงทุนในบริการเหล่านั้น ส่วนบริการอย่าง Celcius Blockfi Babel เอาเงินมาจากไหนนั้น ต้องไปดูกันที่ตรงนั้น ว่าควักเงินลูกค้าใหม่จ่ายเก่า หรือมาจาก B2B lending ตามที่บอก? (ซึ่งความจริงก็ปรากฎขึ้นเมื่อ Terra USD แตกลงไปว่าอย่างน้อยในช่วงปีที่ผ่านมาพวกเขาหาเงินมาจากโลกของ DeFi ไม่ใช่การให้กู้ B2B แล้ว)
4. แต่ดูยังไงก็เจตนาโกง?
อันนี้คือส่วนที่บอกว่าอย่าเพิ่งด่วนสรุปครับ เราไม่รู้นอกรู้ใน อย่างน้อยผมก็ไม่รู้ ในโลกนี้มีสิ่งที่เรียกว่าความผิดพลาดโดยบริสุทธิ์ใจอยู่ ไม่ได้แปลว่าทุกคนจะต้องเป็นคนเลวและพยายามโกงเงินเราเมื่อเราเสียเงิน เราอย่าเชื่อมโยงเอาเรื่องต่าง ๆ มาสรุปเป็นเจตนาครับ ในโลกนี้ทุกเรื่องมีคำอธิบายที่เป็นไปได้หลายคำอธิบาย และคำอธิบายที่น่าเบื่อที่สุดมักจะเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นจริงแทบทุกครั้ง แต่เราชอบคำอธิบายที่ดูตรงใจเรามากกว่าเท่านั้น
จนกว่าจะมีหลักฐานอะไรเพิ่มเติมผมยังมองว่านี่เป็นความผิดพลาดในการบริหารจัดการความเสี่ยงจนเกิดความเสียหายครับ ซึ่งมันเกิดขึ้นได้ ไม่เข้าใครออกใคร ถ้ามันจะเป็นอะไรมากกว่านั้นก็ค่อยว่ากันใหม่ในอนาคต
5. ดูอาจารย์จะสนใจเรื่องนี้มากเป็นพิเศษ? มีอะไรหรือเปล่า?
- ผมไม่ได้สนใจมากเป็นพิเศษครับ ผมอยู่ของผมดี ๆ งานก็มีเยอะแยะ เกมก็อยากเล่น แต่คนก็มาถามกัน คนถามหลายคนผมก็ตอบเท่าที่รู้หลายครั้ง ทุกครั้งก็พยายามชี้แจงเท่าที่ทราบ
สุดท้ายผมยังเน้นเหมือนเดิมครับ ว่าในส่วนที่ผิดพลาดไปนั้น ก็ค่อย ๆ ร่วมกันหาคำตอบกันต่อไป ทาง Zipmex ก็มีหน้าที่รับผิดชอบความเสียหาย ชี้แจงต่อผู้เสียหาย และพยายามหาเงินคืนผู้เสียหาย ทางกลต. เองก็ต้องตอบคำถามสังคมในส่วนของการทำหน้าที่ตรวจสอบดูแล ว่าไม่มีการตรวจสอบและตั้งคำถามบริการดังกล่าวเลยจริงหรือ ส่วนผู้ที่เสียหาย ก็ควรใช้เหตุการณ์นี้เป็นบทเรียนของความเสี่ยง Counterparty risk ที่เกิดขึ้นได้ทุกเมื่อเมื่อเรามีตัวกลาง ไม่ว่ากับใครก็ตาม ดังนั้นคำว่า Not your keys, not your coins. จึงยังสำคัญอยู่ไม่ว่าเมื่อใดก็ตาม
ที่อยากมาชี้แจงก็เพราะเหตุผลที่กล่าวไปครับ เนื่องจากสื่อต่าง ๆ จะวาดภาพว่าผมจะโจมตี Zipmex ให้จมดิน ซึ่งอันที่จริงแล้ว ผมเพียงแต่อยากให้ทุกคนคิดให้รอบด้าน และ ตั้งคำถามให้ตรงประเด็นมากขึ้น ขอให้ทุกคนมีสติ วิเคราะห์ข้อมูลบนความเป็นจริง และ ขอให้เรื่องนี้คลี่คลายด้วยดี เพราะเงินใน zwallet คือเงินของสายออมหลายคน มันจึงเจ็บเป็นพิเศษ
ซึ่งแน่นอนว่าคำถามที่อาจารย์ได้ตอบค่อนข้างจะครอบคลุมและให้ความกระจ่างกับใครหลาย ๆ คนที่ตั้งคำถามเข้ามาทั้งนี้ประเด็นต่าง ๆ ที่อาจารย์ได้ตอบไปก็อาจจะทำให้เข้าใจปัญหาที่ Zipmex กำลังเผชิญได้มากยิ่งขึ้น